Ciekawie przemycić historię i dobrze przygotować młodzież – wnioski z dyskusji wokół badań młodzieży

Foto: Adam Symonowicz

„Jestem gotów pogodzić się z tym, że młodzież chce mniej historii, za cenę generacji, które się rozumieją”  - takim stwierdzeniem historyk profesor Jan Rydel zaskoczył słuchaczy dyskusji, którą zorganizowaliśmy wspólnie z Instytutem Spraw Publicznych 15 kwietnia 2014 roku w Galerii MiTo w Warszawie.

Odniósł się tym do prezentowanych badań „Poznać sąsiada! Wpływ polsko-niemieckich programów wymiany młodzieży na ich uczestników” Instytutu Spraw Publicznych, z których wynika między innymi, że młodzież polska i niemiecka odczuwa przesyt tematami historycznymi podczas wspólnych spotkań.

Nauczycielka Katarzyna Kałuszko przyznała, że organizatorzy wymian rzeczywiście chcą jej często umieścić w programie zbyt wiele. Dodała jednak, że młodzież chętnie uczestniczy w programach z pozoru niezwiązanych z historią, odbywających się jednak w takim miejscu, które w naturalny sposób „wymusza” na nich zajęcie się przeszłością.  Organizator programów wymiany w rejonie przygranicznym Christoph Schneider mówił o naturalnej potrzebie młodzieży do badania lokalnej historii i zrozumienia miejsc, które ją bezpośrednio otaczają. Takich aktywności młodzież nie postrzega bowiem jako zajęć historycznych, podsumowała współautorka badań dr Agnieszka Łada z Instytutu Spraw Publicznych, a osiągają one zamierzony przez organizatorów cel poznawczy.

Gorącą debatę wywołały także wyniki badań mówiące o mniejszej wiedzy młodzieży niemieckiej o Polsce niż odwrotnie. Christoph Schneider podkreślał znaczenie spotkań przygotowawczych, ciesząc się, że badania jednoznacznie wykazały ich wartość. Równie ważny jest czas do własnej dyspozycji poszczególnych grup narodowych, który pomaga im na omówienie towarzyszących młodzieży emocji i wyjaśnienie nieporozumień. W opinii Katarzyny Kałuszko jest on swoistym „wentylem bezpieczeństwa”, który pomaga rozładować złe nastroje.

Jak pokazują badania, w wymianie uczestniczą głównie uczniowie szkół o lepszej reputacji i pochodzący z tzw. lepszych domów. Jest to wyzwanie dla organizatorów spotkań, aby poszerzać środowisko uczestników, docierać do młodzieży ze szkół np. zawodowych i mniej zamożnych rodzin, apelowała Agnieszka Łada. Zgodziła się z tym Katarzyna Kałuszko, która z własnego doświadczenia potwierdziła, że dla takich uczniów wymiana jest często oknem na świat, jedyną okazją do wyjazdu za granicę.

Analiza Instytutu Spraw Publicznych i niemieckiego Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (zze) z Fryburga „Poznać sąsiada! Wpływ polsko-niemieckich programów wymiany młodzieży na ich uczestników” opiera się na rozmowach indywidualnych i grupowych z uczestnikami dotowanych przez nas spotkań młodych Polaków i Niemców na przestrzeni ostatnich 10 lat.